De zoektocht naar intelligente medicatie

Mensen waren altijd al op zoek naar manieren om hun denkkracht te vergroten. In de afgelopen eeuw hebben wetenschappelijke inspanningen een aantal veelbelovende chemicaliën onthuld, maar alleen modafinil heeft strenge tests voor cognitieve verbetering doorstaan.

Cafeïne: Een van de oudste en populairste stimulansen. Mensen hebben de stimulerende eigenschappen van cafeïne al honderden (misschien duizenden) jaren geleden al herkend. Het kan alertheid en aandacht vergroten; de effecten zijn echter van korte duur en de tolerantie neemt snel toe.

Nicotine: Eveneens een stimulerend middel dat al sinds honderden jaren wordt gebruikt voor verschillende medicinale doeleinden. Het is erg verslavend en heeft veel gevaarlijke bijwerkingen.

Amfetamine (Benzedrine, Adderall): voor het eerst gesynthetiseerd in 1887. Benzedrine was het eerste geneesmiddel om hyperactiviteit bij kinderen te behandelen. Amfetamine kan de aandacht en het geheugen verhogen door de niveaus van norepinephrine en dopamine in de hersenen te verhogen, de verbinding kan echter verslavend zijn en heeft een aantal bijwerkingen, waaronder hyperactiviteit, verlies van eetlust, verstoorde slaap en zelfs psychose.

Methylfenidaat (Ritalin): voor het eerst op de markt gebracht in 1954 en in de jaren zestig voorgeschreven voor de behandeling van hyperactiviteit. Dit middel werd populair voor ADHD in de jaren negentig. Net als bij amfetamine kan het het geheugen en de focus verbeteren voor mensen met ADHD, maar het wordt ook als off-label gebruikt als studie- en werkhulp. Sommige personen bouwen na verloop van tijd een tolerantie voor Ritalin op.

Acetylcholinesteraseremmer (Aricept): Goedgekeurd voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer in de jaren negentig. In sommige onderzoeken is aangetoond dat het geheugen en de aandacht bij gezonde personen verbetert.

Modafinil (Provigil)

Waarom brain hackers het gebruiken: de FDA heeft modafinil goedgekeurd voor de behandeling van narcolepsie, maar mensen zonder de aandoening nemen het om zich alerter te voelen, de motivatie en reactietijd te verbeteren en de mentale functie te verbeteren.

Het bewijs? In kleine studies vertoonden gezonde personen die modafinil gebruikten een verbeterd planning- en werkgeheugen en een betere reactietijd, ruimtelijke planning en visuele patroonherkenning. Een meta-analyse uit 2015 beweerde dat “bij complexere beoordelingen, modafinil consistent aandacht verbetert en uitvoerende functies en leren bewerkstelligt” zonder de stemming van een gebruiker te beïnvloeden. In een studie van eerder dit jaar met 39 mannelijke schakers, bleken proefpersonen die modafinil gebruikten beter te presteren in schaakspellen die tegen een computer werden gespeeld.

Belangrijk: langdurig gebruik van modafinil kan de plasticiteit verminderen en het geheugen in jonge hersenen schaden — een bijwerking die ook Ritalin heeft.